Dua pemimpin terkemuka Sabah menolak perjanjian perdagangan baru antara Malaysia dan Amerika Syarikat (AS), dengan menegaskan bahawa ia tidak memberi manfaat sebenar kepada Malaysia Timur, sebaliknya mengkayakan industri di Semenanjung.
Bekas Ketua Menteri, Yong Teck Lee dan Ketua Penerangan Warisan, Mohd Azis Jamman, berkata perjanjian yang melibatkan pengecualian tarif dan import berskala besar gas, arang batu dan produk teknologi dari AS itu sekali lagi mendedahkan bagaimana dasar persekutuan mengabaikan peranan ekonomi Sabah dan Sarawak.
Menerusi perjanjian tersebut, Malaysia akan mengimport sehingga lima juta tan gas asli cecair (LNG) dari AS setiap tahun yang bernilai lebih AS$3 bilion, selain pembelian pesawat, tenaga dan produk telekomunikasi bernilai AS$204 juta, termasuk arang batu.
Yong berkata perjanjian baru itu tidak banyak memberi kesan kepada ekonomi Sabah kerana eksport utama negeri seperti produk kayu, foil tembaga, minyak dan gas, makanan laut serta minyak sawit sudah bebas tarif di bawah perjanjian sedia ada.
“Perdagangan langsung Sabah dengan AS hanya satu peratus daripada jumlah perdagangan keseluruhan, iaitu kira-kira RM1 bilion daripada RM100 bilion. Jumlah eksport Malaysia ke AS adalah RM183 bilion,” katanya dalam kenyataan.
Presiden Parti Progresif Sabah (SAPP) itu menambah kebanyakan keuntungan daripada senarai pengecualian tarif baru akan dinikmati oleh pengeluar farmaseutikal, aeroangkasa dan berteknologi tinggi di Semenanjung Malaysia, bukannya pengeksport kecil atau industri berasaskan sumber di Borneo.
“Tidak menghairankan jika perniagaan di Sabah tidak berkongsi euforia nasional mengenai pengecualian tarif ke atas 1,711 produk Malaysia.
“Perjanjian ini lebih menguntungkan pengeluar besar di Semenanjung Malaysia berbanding mana-mana sektor di Sabah atau Sarawak,” kata Yong.
‘Kenapa beli di luar negara?’
Dalam kenyataan berasingan, Azis mengkritik keputusan kerajaan membeli gas dan arang batu dari AS, sedangkan Sabah dan Sarawak sudah mempunyai fasiliti LNG bertaraf dunia di Kimanis dan Bintulu.
“Daripada mengukuhkan kapasiti negeri-negeri ini, Putrajaya memilih untuk membeli gas dari AS. Ini tidak masuk akal dan menidakkan sumbangan Sabah dan Sarawak, yang sumbernya telah menyokong negara selama beberapa dekad,” katanya.
Bekas Timbalan Menteri Dalam Negeri itu berkata langkah ini akan mewujudkan pekerjaan di luar negara, bukan di tanah air, dan memberi amaran bahawa Malaysia Timur sekali lagi akan diketepikan daripada kontrak besar dan peluang hiliran.
“Perbelanjaan ini akan menguntungkan industri Amerika, sementara rakyat Sabah dan Sarawak rugi peluang pekerjaan, kontrak dan pelaburan yang sepatutnya boleh diwujudkan di dalam negara,” tambahnya.
Azis juga mempersoalkan komitmen Malaysia terhadap solidariti serantau dengan mengatakan negara boleh memperkukuh kerjasama Asean dengan mendapatkan arang batu dari Indonesia, yang merupakan pilihan yang lebih dekat dan murah.
Komitmen syarikat berkaitan kerajaan (GLC) untuk membeli barangan dari AS, termasuk pesawat Boeing, LNG, arang batu, dan peralatan pusat data — selain pelaburan yang dijanjikan Malaysia di AS — dihuraikan dalam lampiran perjanjian perdagangan yang ditandatangani Perdana Menteri Anwar Ibrahim dan Presiden AS, Donald Trump pada Ahad lalu.
Di Parlimen hari ini, Menteri Pelaburan, Perdagangan, dan Industri, Tengku Zafrul Abdul Aziz, menegaskan bahawa sesetengah pembelian tersebut telah diumumkan oleh syarikat-syarikat itu sebelum pengumuman tarif oleh Trump, contohnya pembelian pesawat Boeing oleh Malaysia Aviation Group (MAG) yang diumumkan pada Mac lalu.
Mengenai kritikan terhadap pembelian LNG Petronas dari AS, dia merujuk kepada strategi bekalan sedia ada yang telah lama dijalankan.
Zafrul juga menegaskan bahawa Malaysia sebagai negara berdaulat perlu mempunyai sumber dan pilihan tenaga yang pelbagai untuk memastikan keselamatan tenaga dan mengelakkan pergantungan.
Sabah, Sarawak tak dibawa berunding
Yong dan Azis menegaskan bahawa perjanjian itu mencerminkan keputusan yang mengetepikan Sabah dan Sarawak daripada perancangan ekonomi nasional.
Azis mendakwa kerajaan persekutuan menggunakan kekayaan hasil bumi kedua-dua negeri sebagai ‘tawaran’ dalam rundingan antarabangsa sambil mengecualikan mereka daripada perbincangan.
“Jika kerajaan mampu membuat pembelian bernilai berbilion ringgit dari kuasa asing, sudah tentu mampu melaksanakan tanggungjawab sah dan moral terhadap Sabah dan Sarawak,” katanya.
Yong berkata nada optimis kerajaan mengenai perjanjian perdagangan itu bermakna Putrajaya sepatutnya kini mampu membayar hak 40 peratus hasil Sabah.
“Dengan keuntungan ekonomi sebegini, kerajaan persekutuan harus segera melaksanakan tanggungjawab perlembagaan untuk membayar hak 40 peratus dan tidak memfailkan rayuan terhadap keputusan Mahkamah Tinggi mengenai perkara ini,” tambah Yong.
Pada 17 Okt lalu, Mahkamah Tinggi Kota Kinabalu mendapati kerajaan persekutuan bertindak secara tidak sah dan melampaui kuasa di bawah Perlembagaan Persekutuan apabila gagal menyerahkan bahagian 40 peratus hasil persekutuan kepada Sabah selama hampir lima dekad.
Mahkamah mengeluarkan perintah mandamus yang mengarahkan Putrajaya menjalankan semakan hasil baru bersama kerajaan Sabah di bawah Perkara 112D Perlembagaan dan bersetuju mengenai hak 40 peratus negeri bagi setiap tahun kewangan dari 1974 hingga 2021.
Kedua-dua pemimpin itu menegaskan bahawa Malaysia perlu menghormati Perjanjian Malaysia 1963 (MA63) dan menyelesaikan bahagian hasil Sabah sebelum membuat komitmen antarabangsa baru.
“Sehingga Putrajaya menunaikan tanggungjawabnya terhadap Sabah dan Sarawak, perjanjian perdagangan tidak boleh dianggap membawa manfaat,” tambah Azis.
Sumber – https://m.malaysiakini.com/news/759333
Leave a Reply